“Her geçen gün daha çok tüketim ve ithalat ülkesi oluyoruz”
CHP Denizli Milletvekili Şeref Arpacı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı ithalat rakamlarına tepki göstererek, "En güçlü kasımız olması gereken üretim gücümüzü, kalelerimizi yani fabrikalarımızı ihraç ediyoruz. Her geçen gün daha fazla sanayisizleşiyoruz. Her geçen gün daha çok tüketim ve ithalat ülkesi oluyoruz. Türkiye kocaman bir depo mu olacak" dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, dün (5 Kasım) AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında, Ticaret Bakanlığı'nın 2026 yılı bütçesi ve kesin hesabının görüşmeleri için toplandı. CHP Denizli Milletvekili Şeref Arpacı, komisyonda yaptığı konuşmada Türkiye’nin giderek üretimden uzaklaşıp ithalata dayalı bir ekonomi haline geldiğini, esnafın ise hem ekonomik kriz hem de Bakanlık politikaları nedeniyle ayakta kalma mücadelesi verdiğini söyledi. İthalat rakamlarının “azaldı” şeklinde sunulmasının gerçeği yansıtmadığını, asıl düşüşün üretim çöküşünden kaynaklandığını belirten Arpacı, tüketim malı ithalatının rekor seviyeye çıktığını, fabrikaların satıldığını, sanayinin çöktüğünü vurguladı. Tekstil sektöründe ihracatın üç yılda 17 milyar dolardan 12 milyar dolara düştüğünü, 10 bin işletmenin kapandığını ve 360 bin kişinin işsiz kaldığını hatırlatan Arpacı, “2.500 TL’lik destekle ekonomiyi kurtaracaklarını sanıyorlar, bu para 59 dolar ediyor” diyerek hükümetin politikalarını eleştirdi. E-ticaret yasasının da ihracatı artırmak yerine ithalatı 12 kat artırdığını söyleyen Arpacı, Bakanlığa defalarca yöneltilen soruların cevapsız bırakıldığını hatırlatarak, “Sanayimiz gibi Bakanlığınız da eriyip gidiyor” ifadelerini kullandı.
Arpacı konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
Esnafın hali harap, kirasını bile ödeyemiyor
“Görevimiz gereği tüm şehirleri, esnaf ve üreticileri ziyaret ediyoruz. Bakın, esnafın hali gerçekten harap. Vitrin ve mağazasının ışıklarını kapatıp kasada tek başına oturup müşteri bekliyor birçok esnafımız, siftah yapamadığı günler var. Kira parasını ödeyemiyor, çırak çalıştıramıyor ve üstelik fahiş fiyatla ve kayıt dışı mücadele adına sürekli Bakanlığınızın ve Maliyenin baskısı altındalar. Bu da yetmiyor, üstüne üstlük, geçen hafta komisyona gelen teklifle galericilere, esnaflara, sarraflara, emlakçılara harç getiriliyor. Siz bu esnaf için ne yapıyorsunuz Sayın Bakan?
Bakanlık bir genel müdürlük gibi çalışıyor
İthalat ve ihracat size bağlı fakat bakıyorum ki Bakanlığınız bir genel müdürlük gibi çalışıyor. Tarım Bakanlığı fiyat dengesi diye hasat zamanı vergiyi indir diyor, vergi indirimi geliyor, Sanayi Bakanlığı yurt dışından yatırım alacağız diye gümrük vergisini indir diyor, bu sefer bir markaya özel değişiklikler yapılıyor. Üstelik Rekabet Kurumu da size bağlı, bu indirimler şarta bağlı mı? Değil. O yatırım yapılmazsa bizim muaf tuttuğumuz bu vergilerden vergi indirimlerini geri talep edebiliyor muyuz? Sanmıyoruz.
Son üç senede tüketim malı ithalatımız 25 milyardan 55 milyara çıktı
Grafiklerde ‘İthalat azaldı, ihracat arttı’ diyorsunuz ama mal, ham madde ve ara malı ithalatı azalıyor. Yani üretim düştüğü için bu rakamlar düşüyor. Bu düşüş de sizin bir etkiniz yok. Ülkede bu malların üretimi mi başladı, bu yüzden mi az ithalat yapıyoruz? Birkaç rakam verelim, ithalat artmış mı, azalmış mı, konuşalım. Son üç senede tüketim malı ithalatımız 25 milyardan 55 milyara çıkmış, en büyük yükseliş binek otomobil. Dayanıklı tüketim malı 3,5 milyardan 12 milyar dolara çıkmış, artış yüzde 243. Yarı dayanıklı tüketim malları artış yüzde 115; 4 milyardan 9 milyar dolara çıkmış. Ayakkabı 2020'de 500 milyon dolar, şimdi 1,7 milyar dolar. Bakın, e-ticarette bile ayakkabı en çok satılan, ithal edilen ürünlerde 1'inci sıraya yerleşti. 2024 yılı tüketim malları ithalatı toplam 54,5 milyar dolar, yatırım malı ithalatı 50,6 milyar dolar. İlk kez yatırım malından çok tüketim malı ithal ettik. Artan ihracat ne? Bugün gazetelerde bolca gördük, birçok arkadaşımız söyledi, en güçlü kasımız olması gereken üretim gücümüzü, kalelerimizi yani fabrikalarımızı ihraç ediyoruz. Her geçen gün daha fazla sanayisizleşiyoruz, her geçen gün daha çok tüketim ve ithalat ülkesi oluyoruz. Türkiye kocaman bir depo mu olacak? Sizin projeksiyonunuz bu mu Sayın Bakanım?
Tekstil ihracatı 17 milyardan 12 milyar dolara düştü
Tekstilciye 2 bin 500 TL veriyoruz, siz de söylediniz, vallahi, ne bereketli 2.500 liraymış, dün Sanayi Bakanı verdi, bugün siz verdiniz, herhâlde yarın Mehmet Şimşek bu desteği verdiğini söyleyecek; topu topu 59 dolar ediyor, onu da doğru düzgün alabilen yok Sayın Bakanım. Tekstil ihracatı ne olmuş? 17 milyardan 12 milyar dolara düşmüş. Kapanan iş yeri sayısı 10 bin, istihdam kaybı 360 bin. Dün Sanayi Bakanına söyledim, bugün size, yarın Mehmet Şimşek’e söyleyeceğim, hemen bugün, bu hafta bir şey yapılmazsa bu sayılar çok kısa sürede kar topu gibi katlanarak büyür Sayın Bakan.
E-ticaret konusunda geçen sene çıkarılan yasanın sonuçları ne oldu
E-ticaret konusunda geçen sene çıkarılan yasanın sonuçları ne oldu? İhracatı artıracaktık fakat ithalat arttı, hem de miktar olarak 12 katına ulaştı. Bakanlığınıza soru sorduğumuz zaman cevap alamıyoruz. Burada tekrar soralım: 2022 yılından itibaren tek platforma evrilme eğiliminde bir değişiklik var mı? Dijital pazar yerlerinin toplam işlem hacmi ne kadar? 2024 yılında pazarın en büyük firmasının toplam işlem hacmindeki oranı nedir? 2025 yılında ödenen lisans bedeli ne kadar? Bu yasayı çıkarmasaydınız ne kadar lisans bedeli alınacaktı? Ne kadarlık gelirden vazgeçilmiştir? Bütçeniz diğer bakanlık ve bazı başkanlıklarla kıyaslandığında gerçekten çok düşük. Ne yazık ki Bakanlığınız da sanayimiz gibi, esnafımız gibi eriyip gidiyor Sayın Bakan.”